Στον πεζόδρομο της οδού Αγίου Μηνά, όπως αυτός διαμορφώθηκε μετά τις εργασίες ανάπλασής του, περιηγήθηκαν σήμερα Τετάρτη 5 Ιουνίου 2019, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, Περιβάλλοντος και Καθαριότητας, Θανάσης Παππάς, ο Γενικός Διευθυντής Τεχνικών Υπηρεσιών, Κώστας Μπελιμπασάκης, ο Γενικός Διευθυντής του ΚΕΠΑ, Σπύρος Σκοτίδας, ο πρόεδρος του ΚΕΠΑ, Φωκίων Θωμάς Αλγιανάκογλου, και οι εκπρόσωποι των ΜΜΕ.
Οι αναπλάσεις των οδών Βασιλέως Ηρακλείου και Αγίου Μηνά είναι έργα που υλοποιήθηκαν μέσω της δωρεάς ύψους 10εκ. ευρώ, του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στον Δήμο Θεσσαλονίκης, με φορέα υλοποίησης το ΚΕΠΑ.
Τα επίσημα εγκαίνια του πεζόδρομου, στο πλαίσιο της ανοιχτής γιορτής δρόμου με τίτλο «Περπατώντας την Αγίου Μηνά» θα πραγματοποιηθούν το Σάββατο 8 Ιουνίου 2019, στις 12.00, με συνδιοργανωτές τον Δήμο Θεσσαλονίκης, το ΜΙΕΤ και την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης. Στο πλαίσιο της γιορτής δρόμου θα πραγματοποιούνται ξεναγήσεις ανά μισή ώρα στη σχετική έκθεση του ΜΙΕΤ και στο Εβραϊκό Μουσείο, ενώ θα συμμετάσχει η Φιλαρμονική Ορχήστρα Δήμου Θεσσαλονίκης και το Λαϊκό Παραδοσιακό Μουσικό Σχήμα Βαφοπουλείου.
Ο Δήμαρχος, Γιάννης Μπουτάρης, ευχαρίστησε το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για την ανάπλαση της οδού Αγίου Μηνά επισημαίνοντας ότι έχει μια ιστορική σημασία: «Χάρη στη δωρεά καταφέραμε και κάναμε τη συγκεκριμένη ανάπλαση στην Αγίου Μηνά και άλλες, όπως για παράδειγμα, στην Αποστόλου Παύλου, μέσω των οποίων προσφέρεται μια πιο ανθρώπινη κατάσταση στην πόλη. Προσπαθούμε να συνδυάσουμε την παλιά συνθήκη της πόλης με την καινούρια».
Ο Γιάννης Μπουτάρης ευχαρίστησε επίσης το Κέντρο Επιχειρηματικής και Πολιτιστικής Ανάπτυξης (ΚΕΠΑ) και τον Γενικό Διευθυντή, Σπύρο Σκοτίδα, για την άψογη, όπως την χαρακτήρισε, συνεργασία στο πλαίσιο μιας πολύπλοκης διαδικασίας που αφορούσε τις εκταμιεύσεις και τη συνεργασία του φορέα υλοποίησης με τις τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου.
Από την πλευρά του ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, Περιβάλλοντος και Καθαριότητας, Θανάσης Παππάς, τόνισε ότι οι συγκεκριμένες παρεμβάσεις, οι οποίες ανταποκρίνονται σε ένα σχέδιο βιώσιμης αστικής κινητικότητας για το ιστορικό εμπορικό κέντρο (έργα επί της οδού Αρχαιολογικού Μουσείου, Κάστρων, της Αποστόλου Παύλου και της Βασ. Ηρακλείου) βρίσκονται στην τελική φάση ολοκλήρωσης. «Πρόκειται για ένα πρόγραμμα με τεχνικά έργα προϋπολογισμού περίπου 5 εκ. ευρώ με τη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, που δημιουργεί μια προστιθέμενη αξία, υλική και άϋλη, γιατί είναι μια πολιτιστική αξία, η οποία έρχεται να δώσει έμφαση στην αστική αναγέννηση και αναδιαμόρφωση στο ιστορικό κέντρο – και όχι μόνο. Επομένως, προσδοκούμε να έχουμε μια πόλη καλύτερη, ομορφότερη, με στοιχεία αστικού εξοπλισμού εκσυγχρονισμένα και εναρμονισμένα με τις όποιες παραγωγικές δραστηριότητες».
Ειδικότερα, ο Αντιδήμαρχος σημείωσε ότι ολοκληρώνονται οι διαδικασίες προκειμένου η Αγίου Μηνά από οδός Ήπιας Κυκλοφορίας να μετατραπεί αποκλειστικά σε πεζόδρομο, στο πλαίσιο και του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας που εκπονεί ο Δήμος σε συνεργασία με το ΙΜΕΤ του ΕΚΕΤΑ, το οποίο, όπως εξήγησε βαίνει προς την ολοκλήρωσή του.
Αναφορικά με την Στοά Αγίου Μηνά, ο ίδιος ενημέρωσε ότι έχουν γίνει ενέργειες εκ μέρους της δημοτικής Αρχής για μια προγραμματική συμφωνία μεταξύ του Δήμου και του υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών, καθώς η ΚΤΥΠ Α.Ε. έχει παραχωρήσει το ακίνητο στο ίδιο το υπουργείο Υποδομών, αποδεσμεύοντάς το από τις δραστηριότητες περί σχολικών κτιρίων, και πλέον ακολουθεί το επόμενο στάδιο που αφορά τη συνολικότερη αξιοποίηση –στάδιο που θα κληθεί να διαχειριστεί η επόμενη διοίκηση του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Σε ό,τι αφορά τις παρεμβάσεις, τις οποίες όπως τόνισε ο Θανάσης Παππάς, επεδίωξε και ο ίδιος ο Δήμαρχος και φέρουν τη σφραγίδα του, «και στην οδό Συγγρού και στην Αγ. Μηνά και στην Αρχαιολογικού Μουσείου, πρωταρχικός στόχος παραμένει να αναδείξουμε το πολυπολιτισμικό παρελθόν και την ιστορικότητα της Θεσσαλονίκης. Η ίδια λογική μας διακατέχει και για την ανάπλαση της Πλ. Ελευθερίας. Όλα αυτά συνυπολογίζονται σε ένα ευρύτερο σχεδιασμό που συναρθρώνεται σε όλους αυτούς τους άξονες», κατέληξε ο Θανάσης Παππάς.
Στη συνέχεια, ο Γενικός Διευθυντής του ΚΕΠΑ, Σπύρος Σκοτίδας, διευκρίνισε: «Κατόπιν αιτήματος του Δήμου κάνουμε αυτό που γνωρίζουμε καλύτερα από την εμπειρία μας των 28 χρόνων για τους δημότες της πόλης. Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος μας επέλεξε μετά από εισήγηση του Δήμου να διαχειριστούμε τον συντονισμό, τη νομιμότητα και κανονικότητα ανάμεσα στον χρηματοδότη και τον χρηματοδοτούμενο. Το Ίδρυμα δεν χρηματοδοτεί με κανόνες δημόσιου λογιστικού αλλά με δικούς του κανόνες χρηματοδότησης». Όπως τόνισε, εξάλλου, τηρούνται όλοι οι κανόνες που απαιτούνται στην χρηματοδότηση, την οποία χαρακτήρισε άψογη, και κατέληξε: «Έως σήμερα έχουμε εκταμιεύσει περισσότερο από το μισό των δαπανών των έργων και δεν έχουμε κανένα θέμα ρευστότητας».
Το ιστορικό της ανάπλασης
Το έργο υλοποιήθηκε με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και προτάθηκε στο πλαίσιο των αναπλάσεων των οδών πλησίον κτιρίων ειδικού ενδιαφέροντος, με γνώμονα τη βελτίωση και προβολή αυτών προς τον επισκέπτη και την δημιουργία μίας συνολικής αστικής εμπειρίας.
Έτσι, η ανάδειξη της οδού Αγ. Μηνά, στο τμήμα μεταξύ των οδών Ελ. Βενιζέλου και Ι. Δραγούμη, σηματοδοτεί την προσέγγιση στο Μουσείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης (ΙΚΘ) και τη διαμόρφωση της οδού.
Αυτό το τμήμα του δρόμου έχει άμεση σχέση με την έντονη επισκεψιμότητα στο μουσείο, το οποίο έχει μόνιμη φύλαξη και χρήζει ιδιαίτερης προσοχής ως προς το ζήτημα της ασφάλειας. Η περιοχή έχει αυξημένη εμπορική κίνηση κατά την διάρκεια της ημέρας, ενώ βρίσκεται πλησίον της περιοχής των Λαδάδικων, που χαρακτηρίζεται από την έντονη νυχτερινή ζωή.
Η ανάπλαση θεωρήθηκε σκόπιμη, με αφορμή και την πρόσφατη ανάπλαση της οδού μεταξύ των οδών Κατούνη και Ι. Δραγούμη και τη συνεισφορά του σχεδιασμού στην εν γένει αναβάθμιση των δραστηριοτήτων στην περιοχή.
Σύμφωνα με το ειδικό συμφωνητικό ανάθεσης του έργου, η μελέτη στόχευσε:
– Στη διεύρυνση των πεζοδρομίων, όπου υπήρχε η δυνατότητα, με βάση τον
στρατηγικό σχεδιασμό του Δήμου Θεσσαλονίκης
– Στον ανασχεδιασμό του πεζοδρομίου και της οδού με νέα υλικά
– Στον ανασχεδιασμό του αστικού εξοπλισμού
– Στον ανασχεδιασμό του ηλεκτροφωτισμού βάσει της μελέτης φωτισμού και των
λοιπών στοιχείων της Η/Μ
Η κατασκευή του εν λόγω έργου άρχισε τον Οκτώβριο του 2018, όπου κατά τις εργασίες εκσκαφών αποκαλύφθηκε η παλιά υποδομή τροχιοδρόμου (τραμ) σε όλο το μήκος του έργου. Για το λόγο αυτή έγινε τροποποίηση της μελέτης με γνώμονα τη διατήρηση και ανάπτυξη της συγκεκριμένης υποδομής, η οποία εγκρίθηκε από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων. Το έργο ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2019 και η προσωρινή παραλαβή πραγματοποιήθηκε στις 28 Μαΐου 2019 από την αρμόδια επιτροπή.
Λίγα λόγια για την ιστορία της περιοχής
Η σημερινή οδός Αγίου Μηνά αποτελεί κατάλοιπο της παλιάς οθωμανικής οδού Καπάνατζα, βασικής αρτηρίας της πόλης, η οποία ένωνε την πλατεία Εμπορίου με τη σημερινή πλατεία Φαναριωτών. Μετά την απελευθέρωση του 1912, ο δρόμος αυτός μετονομάστηκε σε Ιωάννου Τσιμισκή. Με την πυρκαγιά του 1917 και τη χάραξη της νέας Τσιμισκή του σχεδίου Εμπράρ παράλληλα προς την παραλιακή, το δυτικότερο τμήμα της παλιάς Καπάνατζα –μεταξύ Βενιζέλου και πλατείας Εμπορίου– διατηρήθηκε ως αυτόνομος δρόμος και ονομάστηκε Αγίου Μηνά.
Η πλατεία Εμπορίου, στα νότια της οποίας βρισκόταν η Πύλη του Γυαλού, η μοναδική πύλη που στα τέλη του 19ου αιώνα, ένωνε την εκτός των τειχών συνοικία του λιμανιού -τα Λαδάδικα- με το εσωτερικό της πόλης. Από την πλατεία ξεκινούσαν ή κατέληγαν τρεις βασικοί δρόμοι: η οδός Κατούνη, προερχόμενη από το λιμάνι και την πλατεία Αποβάθρας, η καταργημένη οδός Μπελεντιγιέ (Belediye-Δημαρχείου), η οποία ανηφόριζε προς το Σαατλί τζαμί –δίπλα στο σημερινό Διοικητήριο- και η οδός Καπάνατζα, η οποία διαπερνούσε την πλατεία Εμπορίου και έφτανε μέχρι τη σημερινή Βίκτορος Ουγκώ, στο κέντρο του Φραγκομαχαλά.
Στο οικοδομικό τετράγωνο που περιβάλλει το ναό του Αγίου Μηνά, και ειδικότερα στη νότια πλευρά του, επιβιώνουν δύο σημαντικά κτίρια της πάλαι ποτέ πολυεθνοτικής Θεσσαλονίκης: η στοά, ιδιοκτησίας της Ισραηλιτικής Κοινότητας, όπου από το 2001 λειτουργεί το Εβραϊκό Μουσείο και η –εγκαταλειμμένη σήμερα- στοά Αγίου Μηνά, έδρα της Ελληνικής Κοινότητας στα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας.
Στην ίδια περιοχή, τέλος, δημιουργήθηκε η «συνοικία των τραπεζών». Οι ελληνικές τράπεζες (Εθνική, Αθηνών, Ελλάδος, Θεσσαλίας, Εμπορική, Τράπεζα Βιομηχανίας), μετά την πυρκαγιά του 1917, συγκεντρώθηκαν στις οδούς Παλιά και Νέα Τσιμισκή, μεταξύ Βενιζέλου και Ίωνος Δραγούμη. Μεταξύ αυτών ήταν και η Τράπεζα Ανατολής, το κτίριο της οποίας βρισκόταν μέχρι το 1963 στο ίδιο οικόπεδο, όπου σήμερα στεγάζεται τι βιβλιοπωλείο του MIET.
Φωτογραφίες από την περιήγηση στον πεζόδρομο:
