Ποτέ Ξανά. 73 χρόνια από την αναχώρηση του πρώτου συρμού.

Οι εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος της Θεσσαλονίκης, υπό τον τίτλο «Ποτέ Ξανά. 73 χρόνια από την αναχώρηση του πρώτου συρμού για το στρατόπεδο Άουσβιτς – Μπίρκεναου», παρουσιάστηκαν σήμερα, Πέμπτη 17 Μαρτίου 2016, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου.
Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, αναφέρθηκε στην Πορεία Μνήμης που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 20 Μαρτίου 2016, στις 11.00, για τέταρτη συνεχή χρονιά, από την Πλατεία Ελευθερίας έως τον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό και καθιερώθηκε από το Δήμο, σε συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ενώ φέτος μετέχουν επιπλέον το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος και το Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό και Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης. «Η καθιέρωση αυτής της πορείας, της σιωπηλής πορείας από την Πλατεία Ελευθερίας προς το χώρο του Παλιού Σταθμού όπου γίνονταν οι φορτώσεις, έχει την έννοια της υπενθύμισης, της συστηματικής και συνεχούς υπενθύμισης στους συμπολίτες μας, αυτού που συνοψίζεται στις δύο λέξεις, ‘’Ποτέ Ξανά’’». Όπως επισήμανε ο ίδιος, η ημέρα της Πορείας Μνήμης «είναι μια ημέρα θλίψης, αλλά ταυτόχρονα και απελευθέρωσης από τις τύψεις που μπορεί να έχουμε για όποια συμπεριφορά είχαν οι πατεράδες μας, η οποία συνέβαλε στην εξολόθρευση του 96% των Εβραίων συμπολιτών μας».
Ο Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ, τόνισε ότι για τέταρτη συνεχή χρονιά, η πόλη συμμετέχει στην Πορεία των Ζωντανών που θυμούνται και τιμούν τη μνήμη των 50.000 συμπολιτών μας που το 1940 αποτελούσαν το 20% του πληθυσμού της πόλης και οι οποίοι εξοντώθηκαν από τους Ναζί στα στρατόπεδα Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Ο κ. Σαλτιέλ επισήμανε ότι στο πλαίσιο της φετινής διοργάνωσης, στο τέλος της πορείας και στον τόπο της αναχώρησης των συρμών του παλαιού Σιδηροδρομικού Σταθμού, η Κοινότητα σε συνεργασία με το Δήμο Θεσσαλονίκης, παρουσία του Δημάρχου του Τελ Αβίβ, θα παρουσιάσουν ένα Δείκτη Μνήμης, αφιερωμένο στη Συνοικία Μπάρον Χιρς, μια τοποθεσία που από οικισμό που δημιούργησε η Κοινότητα για τη στέγαση χιλιάδων ευπαθών μελών της μετατράπηκε σε τόπο μαρτυρίου το 1943. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο ίδιος, «η τοποθέτηση του Δείκτη εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των προσπαθειών της Κοινότητάς μας και φυσικά του Δημάρχου, Γιάννη Μπουτάρη, για την ανάδειξη του παρελθόντος της πόλης. Οι προσπάθειες αυτές καταβάλλονται με στόχο την ενδυνάμωση της μνήμης αλλά και της πεποίθησης, ειδικά για τις νεότερες γενιές, ότι αυτή η μοναδική σε αιτιολόγηση, οργάνωση και ένταση, εσκεμμένη και μεθοδευμένη δίωξη αθώων ανθρώπων, δεν πρέπει να επαναληφθεί. Δεν ωφελεί μόνο να θυμόμαστε. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να μην υποπέσουμε και στο ίδιο λάθος, αυτό της αδιαφορίας, της ουδέτερης στάσης εφόσον το θέμα ‘δεν αφορά εμάς’».
Από την πλευρά του, ο Πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Περικλής Μήτκας, δήλωσε ότι το ΑΠΘ συμμετέχει στις εκδηλώσεις μνήμης στέλνοντας το μήνυμα ότι ποτέ ξανά δεν θα επαναληφθεί κάτι τέτοιο, καθώς θα συνεχίσει τις δράσεις για την ευαισθητοποίηση τόσο των φοιτητών όσο και της τοπικής κοινωνίας σε θέματα σεβασμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας της έκφρασης, με στόχο την απαλοιφή φαινομένων ρατσισμού και κακομεταχείρισης συνανθρώπων στη βάση θρησκευτικών, εθνοτικών και άλλων διαφορών. Το ΑΠΘ, ανέφερε, με σταθερά βήματα, φροντίζει ώστε να συμβάλλει στην αποκατάσταση της πρόσφατης ιστορίας της πόλης. «Θεωρούμε ότι τα σχολεία και τα πανεπιστήμια οφείλουν να διαμορφώνουν πολίτες που σέβονται τη δημοκρατία και την ετερότητα, που γνωρίζουν την ιστορία ώστε ν’ αποφεύγουν λάθη και παρόμοιες δράσεις στο μέλλον».
Ο Πρύτανης σημείωσε ότι από την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά επαναλειτουργεί μετά από δεκαετίες η Έδρα Εβραϊκών Σπουδών στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ, ενώ εξέφρασε την ικανοποίηση του ίδιου και των πρυτανικών αρχών για το έντονο ενδιαφέρον που δείχνουν οι φοιτητές και φοιτήτριες του Πανεπιστημίου για τα μαθήματα επιλογής εβραϊκής ιστορίας.
Η εκπρόσωπος του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος, Στέλλα Δρούγου, τόνισε ότι η συμμετοχή των πανεπιστημίων σε μια τέτοια εκδήλωση είναι ιδιαίτερα σημαντική, γιατί «ό,τι είναι ν’ αλλάξει, θ’ αλλάξει μέσα από το σχολειό. Αυτός είναι ο ρόλος του πανεπιστημίου και των δασκάλων. Ελπίζω και είμαι σίγουρη ότι θα συμβάλλουμε ώστε να κερδίσουμε και πάλι την ανοιχτή Θεσσαλονίκη, την ανοιχτή αγκαλιά για όλους». Η ίδια κατέθεσε την προσωπική της ιστορία, την ιστορία της Εβραίας γιαγιάς της που χάθηκε στο Άουσβιτς και της μητέρας της που σώθηκε χάρη στην αγάπη του πατέρα της και της οικογένειάς του καθώς και της γειτονιάς, σημειώνοντας: «Αυτό είναι το μεγάλο μάθημα για εμάς τους Θεσσαλονικείς. Είναι ανώτερο χρέος μας να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ξανακερδίσουμε το στοίχημα. Η πόλη της Θεσσαλονίκης έχει πολύ μεγάλη ιστορία, και απ’ αυτήν αντλεί τη δύναμή της». Η κ. Δρούγου κατέληξε λέγοντας ότι «οι δάσκαλοι έχουμε την ιστορία ως εργαλείο, το μοναδικό και το ισχυρότερο εργαλείο απέναντι στον φασισμό που πάλι σηκώνει κεφάλι σε όλη την Ευρώπη, που δεν θέλει να καταλάβει ότι οι άνθρωποι είναι ίσοι μπροστά στις ευκαιρίες».

Στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου απονεμήθηκαν βραβεία και έπαινοι στους φοιτητές και τις φοιτήτριες που μετείχαν στο διαγωνισμό αφίσας που διοργάνωσε το ΑΠΘ, στο πλαίσιο των φετινών εκδηλώσεων Μνήμης. Τα έργα που διακρίθηκαν εκτίθενται στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης, στον προθάλαμο της Αίθουσας Συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου.
Τα τρία βραβεία απονεμήθηκαν στους:
1ο Βραβείο: Άννα Μαυροπούλου, πτυχιούχο Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος ΑΠΘ
2ο Βραβείο: Γεώργιο Ματσίκα, φοιτητή Τμήματος Αρχιτεκτόνων-Μηχανικών ΑΠΘ
3ο Βραβείο: Σοφία Καρασαββίδου, φοιτήτρια Τμήματος Εικαστικών κι Εφαρμοσμένων Τεχνών ΑΠΘ
Έπαινοι αποδόθηκαν στους:
1ος Έπαινος: Παναγιώτη Τσολακάκη, φοιτητή Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών ΑΠΘ
2ος Έπαινος: Ομάδα Loopo Studio, πτυχιούχοι Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΑΠΘ
3ος Έπαινος: Δήμητρα-Ευαγγελία Ντέρη, φοιτήτρια Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ

Επιπλέον, η φετινή διοργάνωση εμπλουτίστηκε με την ενεργό συμμετοχή της σχολικής κοινότητας, καθώς επτά σχολεία της πόλης πήραν μέρος δημιουργώντας εικαστικά έργα, τα οποία θα βρίσκονται αναρτημένα στο χώρο του Παλιού Σιδηροδρομικού Σταθμού την ημέρα της Πορείας Μνήμης, την Κυριακή 20 Μαρτίου 2016, ενώ γίνεται προσπάθεια να εκτεθούν στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Ίδρυμα.

Παράλληλα, στις 10.00 το πρωί της 20ης Μαρτίου και πριν από την πορεία, η 1η Δημοτική Κοινότητα διοργανώνει τον εβραϊκό περίπατο μνήμης. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να στείλουν ηλεκτρονικό μήνυμα στη διεύθυνση:  a-koinotita@thessaloniki.gr.

Φωτογραφίες από την συνέντευξη εδώ