Από 115 νέες αίθουσες διδασκαλίας τουλάχιστον έχει ανάγκη ο Δήμος Θεσσαλονίκης, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες εφαρμογής της δίχρονης προσχολικής εκπαίδευσης, η οποία καθίσταται πλέον υποχρεωτική από τη σχολική χρονιά 2020-2021. Ο αριθμός αυτός μετά βίας εξυπηρετεί τις ανάγκες που προκύπτουν από το νέο νόμο, καθώς υπολογίστηκε με βάση την αύξηση του μέσου όρου των νηπίων και προνηπίων ανά τμήμα -22 ή στην καλύτερη περίπτωση 25 παιδιά από 20 που είναι σήμερα- και με επιφυλάξεις ως προς την επάρκεια των διαθέσιμων χώρων και τις συνεπαγόμενες απαιτήσεις για πρόσθετο προσωπικό.
«Η πρόσφατη θεσμοθέτηση ως υποχρεωτικής της φοίτησης των προνηπίων σε σχολικές μονάδες προσχολικής εκπαίδευσης, επιτείνει το ήδη μεγάλο πρόβλημα ελλείμματος γης σε χώρους της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Θα απαιτηθεί διπλάσιος αριθμός αιθουσών από τις ήδη λειτουργούσες», τονίζει σχετικά ο Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, Περιβάλλοντος και Καθαριότητας, Θανάσης Παππάς.
Επισημαίνεται ότι τα σοβαρότερα προβλήματα σημειώνονται στα νηπιαγωγεία. Ειδικότερα:
Από τις δέκα συνοικίες του κεντρο-δυτικού τομέα του Δήμου Θεσσαλονίκης (1η, 2η και 3η Δημοτική Κοινότητα) οι επτά παρουσιάζουν σημαντικά ελλείμματα, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται όλες οι συνοικίες της εντός των τειχών πόλης. Δεν υπάρχουν μισθωμένα νηπιαγωγεία, ωστόσο από τις 19 υφιστάμενες σχολικές μονάδες, μόνο μία αντιστοιχεί σε χώρο με αποκλειστική χρήση νηπιαγωγείου (στη 2η ΔΚ, περιοχή Ξηροκρήνης), ενώ στις υπόλοιπες υπάρχει συστέγαση με δημοτικό σχολείο, και σε τέσσερεις μόνο περιπτώσεις, συστέγαση με τις βαθμίδες γυμνασίου και λυκείου, με συμβιβασμούς ως προς τις προδιαγραφές άρτιας και ασφαλούς λειτουργίας των διακεκριμένων βαθμίδων, καθώς και προβλήματα ανεπάρκειας χώρου, που αναγκαστικά καλύπτονται με κατάργηση των εξειδικευμένων αιθουσών για ειδικά μαθήματα ή ακόμη και των αιθουσών πολλαπλών χρήσεων.
Όπως επισημαίνει ο Θανάσης Παππάς, «η τοποθέτηση προκατασκευασμένων αιθουσών, με προδιαγραφές νηπιαγωγείου, σε ήδη υφιστάμενα σχολικά οικόπεδα, θα μειώσει κατά πολύ τον ήδη περιορισμένο αύλειο χώρο των σχολικών συγκροτημάτων. Για την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος θα πρέπει να αξιοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν όλοι οι θεσμοθετημένοι χώροι για χρήσεις εκπαίδευσης».
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει άμεσα, εκτός από τις προβλέψεις της προσωρινής στέγασης προνηπίων σε αίθουσες βάσει του ΦΕΚ 70/Α΄/07-05-2019 για την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος, να αξιοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν όλοι οι θεσμοθετημένοι χώροι για χρήσεις εκπαίδευσης.
Παράλληλα:
- Θα πρέπει άμεσα να παραχωρηθούν άνευ ανταλλάγματος στον Δήμο Θεσσαλονίκης όλα τα ακίνητα ιδιοκτησίας δημοσίων φορέων (Ελληνικό Δημόσιο, τέως Πρόνοια, ΕΥΑΘ Παγίων κ.λπ.) που είναι θεσμοθετημένα για χρήση εκπαίδευσης, η συνολική έκταση των οποίων εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 36.000 τ.μ.
- Κατ’ επέκταση να προβλεφθούν στον Κρατικό Προϋπολογισμό οι απαιτούμενες δαπάνες για την απαλλοτρίωση των ιδιωτικών ακινήτων που έχουν θεσμοθετηθεί για χρήση εκπαίδευσης και που εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Θεσσαλονίκης ανέρχονται σε συνολική επιφάνεια 17.000 τ.μ.
Όσον αφορά την κάλυψη των αναγκών στον τομέα της υφιστάμενης σχολικής στέγης, ο Δήμος Θεσσαλονίκης εξακολουθεί να παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα, όπως:
- Μισθώνονται δέκα κτήρια-καταστήματα για τη στέγαση 17 σχολικών μονάδων, με συνέπεια την καταβολή χρηματικού ποσού της τάξης των 600.000€ ετησίως για μισθώματα, ενώ τα περισσότερα από τα παραπάνω ακίνητα δεν πληρούν τις προδιαγραφές άρτιας λειτουργίας τους ως χώροι εκπαίδευσης, καθώς δεν έχουν σχεδιαστεί για τη χρήση αυτή και στην πλειοψηφία τους δεν διαθέτουν αύλειο χώρο
- Οκτώ σχολικά συγκροτήματα εξακολουθούν να στεγάζονται σε λυόμενες εγκαταστάσεις, που πέρα από τις «εκπτώσεις» σε προδιαγραφές λειτουργικότητας και ασφάλειας, παρουσιάζουν μια εικόνα αισθητικής απαξίωσης που οπωσδήποτε επηρεάζει πολυσύνθετα την εκπαιδευτική διαδικασία
- Οι ελλείψεις στους αναγκαίους χώρους οδηγούν στην επιλογή συστέγασης διαφόρων εκπαιδευτικών βαθμίδων στο ίδιο κτιριακό συγκρότημα, με πολλούς συμβιβασμούς ως προς τις προδιαγραφές άρτιας και ασφαλούς λειτουργίας των διακεκριμένων βαθμίδων, όπως λ.χ. συστέγαση νηπιαγωγείου με μονάδες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και προβλήματα ανεπάρκειας χώρου, που αναγκαστικά καλύπτονται με κατάργηση των εξειδικευμένων αιθουσών για ειδικά μαθήματα ή ακόμη και των αιθουσών πολλαπλών χρήσεων
- Επιπρόσθετα, αρκετά σχολικά συγκροτήματα στεγάζονται σε διατηρητέα κτήρια, η προστασία και αποκατάσταση των οποίων είναι απαραίτητη, τόσο για την ασφάλεια των μαθητών όσο και για τη διαφύλαξη της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς (τρία διατηρητέα σχολικά συγκροτήματα επί των οδών Ικτίνου, Συγγρού και Κριεζώτου, βρίσκονται ήδη σε διαδικασία σύνταξης των απαιτούμενων μελετών στατικής και ενεργειακής αποκατάστασης)
- Τέλος, να σημειωθεί ότι στην τρέχουσα χρονική συγκυρία, διενεργείται πρωτοβάθμιος προσεισμικός έλεγχος στο σύνολο των σχολικών ακινήτων. Σε ορισμένα από τα σχολικά συγκροτήματα θα απαιτηθούν εργασίες αποκατάστασης και θα πρέπει να εξασφαλιστεί η δυνατότητα προσωρινής μεταστέγασής τους έως την ολοκλήρωση των εργασιών
