Σοφία Βέμπο, μια επετειακή συναυλία 40 χρόνια από το θάνατο της

Γράφει η Χρύσα Σκαρλάτου, υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΑΠΘ.

Σοφία Βέμπο, μια επετειακή συναυλία 40 χρόνια από το θάνατο της

Συμπληρώνονται φέτος σαράντα χρόνια από το θάνατο της Σοφίας Βέμπο (1910-1978), της «τραγουδίστριας της Νίκης», όπως χαρακτηρίστηκε, επειδή με τα τραγούδια της έδινε κουράγιο στον καταπονημένο από την Κατοχή ελληνικό λαό και εμψύχωνε τους Έλληνες στρατιώτες στο μέτωπο. Την Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2018, ανήμερα της γιορτής του πολιούχου της Θεσσαλονίκης Αγίου Δημητρίου, και ώρα 21.00, στην Αίθουσα Φίλων Μουσικής του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης η Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης θα παρουσιάσει μερικές από τις αξέχαστες μελωδίες των τραγουδιών της μεγάλης αυτής ερμηνεύτριας, διασκευασμένες και ενορχηστρωμένες από τον αείμνηστο Βασίλη Τενίδη. Διαβάστε περισσότερα Παιδιά! Της Ελλάδος παιδιά! Επετειακή συναυλία της ΣΟΔΘ στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

Η Σοφία Βέμπο γεννήθηκε στην Καλλίπολη της Ανατολικής Θράκης στις 10 Φεβρουαρίου του 1910. H Βέμπο βρίσκει την πρώτη της δουλειά ως τραγουδίστρια στη Θεσσαλονίκη. Πολύ γρήγορά όμως η φήμη της εξαπλώνεται και εγκαθίσταται στην Αθήνα.

Η Σοφία Βέμπο ερμήνευσε τραγούδια που συνέθεσαν οι Κώστας Γιαννίδης, Γιάννης Κυπαρίσσης, Μιχάλης Σουγιούλ και άλλοι και που έγιναν μεγάλες επιτυχίες, όπως τα «Πόσο λυπάμαι», «Ζεχρά», «Το πρωί με ξυπνάς με φιλιά», και «Άσε τον παλιόκοσμο να λέει».

Στα εμψυχωτικά τραγούδια που ερμήνευσε η Σοφία Βέμπο στην περίοδο της κατοχής συγκαταλέγονται τα «Παιδιά της Ελλάδος παιδιά», «Κορόιδο Μουσολίνι» και «Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του». Οι ηχογραφήσεις της έγιναν αρχικά με την εταιρία Parlophone και αργότερα με την Columbia. Επίσης συμμετείχε στην πρώτη ομιλούσα ταινία του ελληνικού κινηματογράφου, την «Προσφυγοπούλα» (1938) στον ρόλο της Σοφίας Νάκου, στη «Στέλλα» (1955) στον ρόλο της Μαρίας και στην ταινία του 1959 «Στουρνάρα 288» σε διπλό ρόλο, της ηλικιωμένης καθηγήτριας πιάνου κυρίας Ευγενίας και της Σοφίας Βέμπο.

Χαρακτηριστική παραμένει η σκηνή στην οποία οι δύο γυναίκες συναντώνται και τραγουδούν μαζί. Καταλυτική για την καλλιτεχνική και προσωπική της πορεία υπήρξε η συνεργασία και η σχέση της με τον ποιητή, στιχουργό και θεατρικό συγγραφέα Μίμη Τραιφόρο, σύντροφό της από το 1940 ως το τέλος της ζωής της, στις 11 Μαρτίου του 1978.

Στην ίδια συναυλία ο αρχιμουσικός και συνθέτης Άλκης Μπαλτάς παραχωρεί τις ενορχηστρώσεις και τις συνθέσεις του, ενώ μαζί με την γνωστή πιανίστα Βίκυ Στυλιανού διασκευάζουν για μπάντα και συμφωνική ορχήστρα τις Ωδές από τον Ύμνο στην Ελευθερία του Νικόλαου Χαλικιόπουλου–Μάντζαρου (1795-1872), ειδικά για αυτήν την εμφάνιση της ΣΟΔΘ.

Ο συνθέτης και δάσκαλος Νικόλαος Χαλικιόπουλος–Μάντζαρος, γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 26 Οκτωβρίου 1795. Σπούδασε μουσική αρχικά στην Κέρκυρα και αργότερα στην Ιταλία. Στη γενέθλια πόλη του παρουσίασε τα πρώτα του έργα ήδη από το 1815. Θεωρείται ο θεμελιωτής της Επτανησιακής Σχολής.

Υπήρξε στενός φίλος του Διονύσιου Σολωμού και ο συνθέτης του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν», του οποίου οι δύο πρώτες στροφές καθιερώθηκαν ως Εθνικός Ύμνος της Ελλάδας το 1865 και της Κύπρου το 1966. Γα τον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν» ο Μάντζαρος έγραψε περισσότερες από μία μελοποιήσεις. Η πρώτη έγινε το 1829-30, παρουσία του Σολωμού. Είναι γραμμένη για τετράφωνη αντρική χορωδία και πιάνο σε 24 «νούμερα», δηλαδή μέρη και εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1873.

Η δεύτερη εκδοχή του έργου, και η μοναδική ολοκληρωμένη, χαρακτηρίζεται από πολύ αναπτυγμένη αντίστιξη και είναι γραμμένη σε 46 «νούμερα». Ο Μάντζαρος την αφιέρωσε στον Όθωνα στις 5 Δεκεμβρίου του 1844, ο οποίος του απένειμε τον Αργυρούν Σταυρό του Σωτήρος, ενώ η βασίλισσα Αμαλία της Ελλάδας, πρόεδρος της Αθηναϊκής Εταιρίας Ωραίων Τεχνών, τον ενέγραψε αντεπιστέλλον μέλος. Μετά την ένωση των Ιονίων Νήσων το 1864 του απονεμήθηκε ο Χρυσός Σταυρός του Σωτήρος.

Ο Μάντζαρος μελοποίησε και άλλα ποιήματα του Σολωμού («Φαρμακωμένη», «Ύμνος εις τόν Μπάιρον», «Αυγούλα», «Ξανθούλα»). Το συνθετικό του έργο περιλαμβάνει ακόμη συμφωνίες, εκκλησιαστική μουσική, έργα για πιάνο, εμβατήρια και ύμνους. Ο Μάντζαρος υπήρξε ιδρυτικό μέλος και ισόβιος πρόεδρος της Φιλαρμονικής Εταιρίας της Κέρκυρας. Παρέδιδε δωρεάν μαθήματα μουσικής στους συμπατριώτες του μέχρι το τέλος της ζωής του, γιατί πίστευε βαθιά πως όχι μόνο είχε καθήκον να καλλιεργήσει το μουσικό επίπεδο των Ελλήνων, αλλά και όφειλε να τους εμφυσήσει την «εθνική συνείδηση» και τον πατριωτισμό διαμέσου της μουσικής. Κοντά του μαθήτευσε ολόκληρη γενιά συνθετών (Καρρέρ, Λαμπελέτ, Ξύνδας κ.ά). Πέθανε στις 12 Απριλίου 1872 στην Κέρκυρα, σε ηλικία 76 ετών.