Με τις εργασίες πεδίου που πραγματοποιήθηκαν στις 26/8/2021 ολοκληρώθηκαν οι καλοκαιρινές μετρήσεις θαλασσινού νερού, στο πλαίσιο του προγράμματος «Παρακολούθηση της ποιότητας της θάλασσας στον Όρμο Θεσσαλονίκης» για το έτος 2021. Στις εν πλω μηνιαίες εργασίες πεδίου συμμετέχουν στελέχη του Τμήματος Περιβάλλοντος & Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή Δήμου Θεσσαλονίκης και του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων- Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), φορείς που συνεργάζονται από το 2016 για το σκοπό αυτό. Δύο παράμετροι του θαλασσινού νερού παρουσίασαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον τη φετινή καλοκαιρινή περίοδο, σε σχέση με το αρχικό έτος μετρήσεων (2016), αλλά και το προηγούμενο (2020): η θερμοκρασία και το οξυγόνο της θάλασσας.
Συγκεκριμένα, η μέση τιμή της θερμοκρασίας στη στήλη του νερού αυξήθηκε κατά το μήνα Ιούλιο και Αύγουστο του 2021 από 1οC έως και 3οC σε κάθε ένα από τα σημεία μέτρησης, σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες του 2020, ενώ σε σχέση με το έτος 2016 η αύξηση είναι μεγαλύτερη, από 1οC έως ακόμη και 8οC ανάλογα με τη θέση των σημείων μέτρησης. Αντιθέτως, ο φετινός Ιούνιος φαίνεται να είχε τις ψυχρότερες θαλάσσιες μάζες σε σχέση με τα παλαιότερα έτη 2016 και 2020, με 3οC έως 7οC πιο χαμηλές τιμές. Γενικά, η μέση θερμοκρασία της θάλασσας κατά τους δύο τελευταίους καλοκαιρινούς μήνες ήταν 28οC, σε αντίθεση με τον Ιούνιο, ο οποίος ήταν ο πιο ψυχρός Ιούνιος των τελευταίων 6 ετών, με μέση θερμοκρασία 19-20οC. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού στη στήλη του νερού εμφανίστηκε έντονη στρωμάτωση των θαλασσίων μαζών (θερμοκλινές), με εύρος τιμών μεταξύ διαφορετικού βάθους έως και 8,5οC ανά σημείο μέτρησης (στα πιο βαθιά σημεία). Το φαινόμενο της έντονης διαφοράς θερμοκρασίας στη στήλη του νερού σε διαφορετικά βάθη μέτρησης παρουσιάζεται κάθε χρόνο, κυρίως από τον μήνα Μάιο έως και τον Αύγουστο, ενώ τους υπόλοιπους μήνες φαίνεται να υπάρχει γενικά μια καλή ανάμειξη εντός της στήλης του νερού.
Ως προς το οξυγόνο, γενικά σε όλους τους σταθμούς και σε όλα τα βάθη, η συγκέντρωση του απαραίτητου για τη διαβίωση των θαλασσίων ειδών διαλυμένου οξυγόνου που μετράται ανά μήνα είναι ικανοποιητική ή παραμένει κοντά στο όριο του κορεσμού, οπότε και δεν παρουσιάζονται συνθήκες διαταραχής ή/και απουσία υδρόβιας ζωής, δηλαδή συνθήκες υποξίας (DO<3-4mg/L).
Ωστόσο, κατά το μήνα Ιούλιο (μήνας με την πιο έντονη στρωμάτωση των θαλασσίων μαζών) παρατηρήθηκε μη αναμενόμενη μικρή συγκέντρωση διαλυμένου οξυγόνου σε ορισμένα πελαγικά σημεία μέτρησης, τα οποία βρίσκονται ανατολικά και στο κέντρο του Όρμου Θεσσαλονίκης, αλλά και κοντά στο Λιμάνι. Συγκεκριμένα, στις τρεις θέσεις δειγματοληψίας με τα μεγαλύτερα βάθη (16, 19 και 22 μέτρα), μετρήθηκε διαλυμένο οξυγόνο μικρότερο του 5mg/L στα βαθύτερα στρώματα, σε βάθος 10 έως 18 μέτρα. Σε ορισμένα σημεία (στο κέντρο του Όρμου και στο Λιμάνι), παρουσιάστηκαν συνθήκες υποξίας, με τιμές οξυγόνου 1 mg/L – 3 mg/L. Τέτοιες τιμές δεν έχουν μετρηθεί από την ομάδα εργασίας έως τώρα στον Όρμο Θεσσαλονίκης. Σημειώνεται ότι σε περιβάλλοντα με τόσο χαμηλές τιμές οξυγόνου επέρχεται στρες στους θαλάσσιους οργανισμούς και παρατηρείται μετακίνηση των θαλασσίων ειδών προς άλλες περιοχές με καταλληλότερες συνθήκες επιβίωσης (εφόσον αυτό είναι δυνατόν), μείωση του ρυθμού ανάπτυξης αυτών, ακόμη και πλήρης απουσία υδρόβιων οργανισμών. Παράλληλα, η αλατότητα στα συγκεκριμένα σημεία σημείωσε απότομη αύξηση με τιμές 40-41psu, όταν η μέση αλατότητα της περιοχής για τον μήνα Ιούλιο είναι περίπου 37-38psu. Τέτοιες τιμές χαμηλού οξυγόνου, σε συνδυασμό με την αύξηση της αλατότητας και την ύπαρξη θερμοκλινούς, δείχνουν πιθανή κακή κυκλοφορία των νερών και αυξημένη ύπαρξη οργανικής ουσίας, η οποία καταναλώνει το οξυγόνο για τη μικροβιακή διάσπασή της.
Παρόλο που η κατάσταση τον Αύγουστο παρουσιάζεται ελαφρώς βελτιωμένη, τα αποτελέσματα των μετρήσεων χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης, καθώς θα μπορούσαν να διεξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για την περιοχή και τις πιθανές αλλαγές σε σχέση με άλλες χρονιές. Οι επόμενες μηνιαίες μετρήσεις, αλλά και η σύνδεσή τους με τις υπόλοιπες παραμέτρους που μετρώνται (π.χ. χλωροφύλλη, διαφάνεια, θρεπτικά κ.ά.) θα δώσουν σίγουρα επιπλέον πληροφορίες.
Για παραπάνω στοιχεία σχετικά με τις θέσεις δειγματοληψίας και τις μηνιαίες και ετήσιες τιμές βασικών φυσικο- χημικών χαρακτηριστικών του θαλασσινού νερού στον Όρμο της Θεσσαλονίκης, υπάρχει αντίστοιχη συνεχής ενημέρωση στην ιστοσελίδα του Τμήματος Περιβάλλοντος & Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή του Δ.Θ. www.envdimosthes.gr . Στην ίδια ιστοσελίδα ο ενδιαφερόμενος μπορεί επίσης να βρει ενημερωτικά στοιχεία τόσο για την ατμοσφαιρική ρύπανση όσο και τις συγκεντρώσεις αεροαλλεργιογόνων ουσιών στην πόλη της Θεσσαλονίκης.
