Η τεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη έχει μπει στην καθημερινότητα δυναμικά. Κάθε επόμενη γενιά την έχει όλο και περισσότερο ενσωματωμένη. Τόσο στην προσωπική ζωή όσο και στην επαγγελματική η επικοινωνία συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό μέσα από την τεχνολογία. Τι γίνεται όμως με το φυσικό μας σώμα; Τι μπορούμε να υποστηρίξουμε στην δια ζώσης επικοινωνία; Πόσο μπορούμε να εκφράσουμε τις ιδέες μας, τα συναισθήματά μας σε ένα ακαριαίο παρόν;
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Η εκπαιδευτική βιωματική δράση «MY KEYWORDS – είμαι οι λέξεις μου» δημιουργήθηκε από την επικοινωνιολόγο και συγγραφέα Στέλλα Τενεκετζή με στόχο την ενίσχυση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων. Τα εργαλεία του προγράμματος είναι αμιγώς πρακτικά, το εκπαιδευτικό αφήγημα εξελίσσεται οργανικά μέσα από το παιχνίδι, η τέχνη είναι ένα απελευθερωτικό και λειτουργικό πλαίσιο, η προσέγγιση είναι προσωποκεντρική, η ελεύθερη έκφραση συντελεί στην ανάπτυξη των εγγενών κινήτρων. Το ασκησιολόγιο βασίζεται στην έρευνα που ξεκίνησε η Στέλλα Τενεκετζή το 2015 πάνω στο καθημερινό λεξιλόγιο. Στοχεύει στο συναισθηματικό αποτύπωμα της κάθε λέξης και όχι στην ερμηνεία της στο λεξικό. Οικοδομείται τότε μια προσωπική σχέση με τη γλώσσα και, όπως η ίδια δηλώνει, είναι ένας από τους πιο εύκολους και απολαυστικούς τρόπους ενδυνάμωσης.
Η βιωματική δράση “MY KEYWORDS _ είμαι οι λέξεις μου” αποτελείται από δυο συναντήσεις τεσσάρων ωρών. Στην πρώτη συνάντηση οι μαθητές διδάσκονται δημιουργική γραφή και γράφουν το δικό τους rap τραγούδι (προφορική ποίηση). Στην δεύτερη συνάντηση, διδάσκονται βασικές αρχές σωματικής και λεκτικής έκφρασης έτσι ώστε να μπορούν να υποστηρίξουν σωματικά τον λόγο τους με την συνοδεία beat (performance με μουσική). Καθόλη τη διάρκεια και των δυο συναντήσεων συλλέγουν εργαλεία προς όφελος των επικοινωνιακών τους δεξιοτήτων.
Ο πρώτος κύκλος του προγράμματος «ΜΥ KEYWORDS_ είμαι οι λέξεις μου» υλοποιήθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία και ενθουσιασμό με την συμμετοχή 5 σχολείων της πόλης. Σε συνέχεια της ολοκλήρωσης του πρώτου κύκλου του προγράμματος τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2024, θα πραγματοποιηθεί νέος κύκλος εφαρμογής από την Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2025 κατά τον οποίο μπορούν να συμμετάσχουν έξι ακόμη σχολεία της Θεσσαλονίκης στις παρακάτω ημερομηνίες του 2025.
1ο Σχολείο: Δευτέρα 20/1 και Τρίτη 28/1
2ο Σχολείο: Τρίτη 21/1 και Δευτέρα 27/1
3ο Σχολείο: Δευτέρα 17/2 και Τρίτη 25/2
4ο Σχολείο: Τρίτη 18/2 και Δευτέρα 24/2
5ο Σχολείο: Τετάρτη 19/2 και Πέμπτη 27/2
6ο Σχολείο: Πέμπτη 20/2 και Τετάρτη 26/2
Στο πλαίσιο αυτό καλούνται σχολεία της πόλης, από την Δευτέρα 13 Ιανουαρίου 2025, να επικοινωνήσουν τηλεφωνικά στα 2313 318699, 2313 318700 ή στο 6939401170, e-mail: vafopoulio@thessaloniki.gr, v.petala@thessaloniki.gr για να δηλώσουν συμμετοχή σύμφωνα με τις παραπάνω ημερομηνίες. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Σύλληψη – Σχεδιασμός: Στέλλα Τενεκετζή
Διδασκαλία δημιουργικής γραφής: Στέλλα Τενεκετζή
Διδασκαλία σωματικής-λεκτικής έκφρασης: Αλίκη Δουρμάζερ
Μουσική: Στέλιος Ντάρας
Βοηθός συντονισμού ομάδας μαθητών: Μαρία Αδαμούδη
Συντονισμός εκπαιδευτικών: Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, Βίβιαν Πεταλά
Μια δράση της Electra Social Company – www.electrasocial.gr
Συνδιοργάνωση: Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο
Με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείο Πολιτισμού
Η ΟΠΤΙΚΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΣΤΟ ΒΑΦΟΠΟΥΛΕΙΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
«Το πρόγραμμα βοήθησε τα παιδιά να συγκεντρωθούν, ενεργοποιήθηκαν, ενισχύθηκε η αυτοεκτίμησή τους. Αυτά τα εργαλεία θα βοηθούσαν και τους εκπαιδευτικούς να εκτελέσουν με ευκολία το έργο τους στην αίθουσα διδασκαλίας», 31ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης.
«Το πρόγραμμα μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο αν απευθυνθεί και υλοποιηθεί και από εκπαιδευτικούς. Εξαιρετικά εποικοδομητική η εμπειρία που βιώσαμε, οι μαθητές μας και εμείς», 5ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης.
«Μια ιδιαιτέρως ευχάριστη έκπληξη. Το πρόγραμμα συνέβαλλε ουσιαστικά στην ενδυνάμωση της εφηβικής ταυτότητας και τη βελτίωση της αυτοεκτίμησης που τόσο πολύ την έχουν ανάγκη τα παιδιά», 8ο Γυμνάσιο Καλαμαριάς.
«Είδαμε τα παιδιά βιωματικά να καταλαβαίνουν τη δύναμη της επικοινωνίας. Τη δύναμη του να είναι συνειδητά σε μια σχέση, στο δικό τους παρόν με την δική τους φωνή. Τα είδαμε να εκτίθενται χωρίς να τους απασχολεί η κριτική ή το σχόλιο των άλλων», 4ο Γυμνάσιο Χαριλάου.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ
Η μελέτη της Στέλλας Τενεκετζή πάνω στη λέξη έξω από τα όρια της πρότασης, στο λεξιλόγιο ως εργαλείο αυτοπροσδιορισμού, ξεκίνησε το 2015 μέσα από το αδημοσίευτο στο σύνολό του κοινωνικό-καλλιτεχνικό project «2016 Πρωτοσέλιδα».
Το 2020 συναντήθηκε με τον γνωσιακό επιστήμονα Θέμη Καραμίνη, τότε ήταν senior lecturer στο τμήμα Ψυχολογίας στο Edge Hill University – η έρευνά του εστίαζε στο γεγονός ότι διαφορετικοί άνθρωποι προσλαμβάνουν την ίδια πληροφορία με διαφορετικό τρόπο. Μαζί πραγματοποίησαν πιλοτικά μαθήματα στο Ελληνικό Σχολείο του Λονδίνου (2022) εστιάζοντας στη συνειδητή χρήση του ενεργητικού λεξιλογίου των δίγλωσσων εφήβων.
Τα μαθήματα οδήγησαν στον σχεδιασμό από την ίδια ενός αποτελεσματικού προγράμματος αυτοπροσδιορισμού μέσα από το καθημερινό λεξιλόγιο το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργείο Παιδείας (2022-2023) για όλους τους μαθητές της ομογένειας, την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Το 2023, μέσα από το βιωματικό πρόγραμμα «Καρέκλα Σκηνοθέτη» που πραγματοποίησε η ίδια σε συνεργασία με την ψυχοθεραπεύτρια Ελπίδα Χατζοπούλου, το ενδιαφέρον στράφηκε στον τρόπο που σωματοποιείται ασυνείδητα ο λόγος. H αυτόματη γραφή συνδυάστηκε με τεχνικές Focusing σε ένα πρόγραμμα για ενήλικες, με σκοπό την κινητοποίηση της δημιουργικότητας και εργαλείο το ενεργητικό λεξιλόγιο.
Η (αυτό)έκφραση μέσα από τον συνδυασμό ενεργητικού και παθητικού λεξιλογίου δοκιμάστηκε πρώτη φορά το 2024 με την καλλιτεχνική δράση «Keywords of Patrida» η οποία πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την spoken word artist Ντέμη Αναγνωστούλη – Jessica. Η τεχνική στην πορεία δοκιμάστηκε από την Τενεκετζή σε ομάδες απεξάρτησης και επιλεγμένα σύνολα μαθητών όπου απέκτησε και τη σημερινή της δομή. Το ποίημα αποδείχτηκε ότι ήταν το ιδανικότερο μέσο. Η προφορικότητα ο ιδανικότερος τρόπος.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Μy Keywords – είμαι οι λέξεις μου» που εγκρίθηκε και χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού (Οκτώβριος 2024) ως εργαλείο ανάπτυξης των επικοινωνιακών δεξιοτήτων ολοκληρώνεται και πραγματοποιείται σε συνεργασία με την εκπαιδεύτρια Σωματικού Θεάτρου και Φωνητικής Αλίκη Δουρμάζερ που συμβάλει στην ενίσχυση των λεκτικών μηνυμάτων. Ο λόγος, η κάθε λέξη συγκεκριμένα, γίνεται μια σωματική εμπειρία. Οι συμμετέχοντες αποκτούν μια προσωπική, πιο συνειδητή σχέση με τη γλώσσα.
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΕΜΠΝΕΥΣΤΡΙΑΣ
«Το ενδιαφέρον για τους μαθητές που δεν καταφέρνουν να ενταχθούν στο σύνολο της τάξης μέσα στο τυπικό σύστημα εκπαίδευσης δεν είναι καινούριο. Αυτοί ήταν η αιτία της ενασχόλησής μου με τον σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Αυτοί που μια σειρά πραγμάτων τους οδήγησε στα τελευταία θρανία, που δυσκολεύονται να εμπιστευτούν την δική τους φωνή, που ο μόνος τρόπος να την εκφράσουν είναι μέσα από την αντίδραση. Φυσικά και τα παραπάνω χαρακτηριστικά δεν εμφανίζονται ξαφνικά μέσα στη σχολική κοινότητα κατά τη διάρκεια της εφηβείας ούτε εξαφανίζονται όταν η εφηβεία τελειώσει. Τότε όμως, στο ανακάτεμα που έτσι και αλλιώς συμβαίνει στον εσωτερικό κόσμο κατά τη διάρκεια της εφηβείας, υπάρχει παράλληλα μια ευκαιρία να τακτοποιηθούν εκ νέου τα πράγματα σε κάθε προσωπικότητα. Αυτός είναι ο λόγος που τα Keywords εστιάζουν στους εφήβους ενώ ως τεχνική μπορούν να ωφελήσουν κάθε ηλικία. Όλοι είμαστε πομποί και δέκτες μηνυμάτων όποια καθημερινότητα κι αν υποστηρίζουμε. Ακόμη και αν έχουμε αποφασίσει να απομονωθούμε σε ένα βουνό όλα θα είναι πιο εύκολα αν βελτιώνουμε τον διάλογο με τον εαυτό που κουβαλάμε.
Εκείνο που ήταν για μένα καινούριο, που μέσα από την εφαρμογή των Κeywords στους εφήβους με εξέπληξε, είναι ότι αυτή η βαθύτερη επικοινωνία λείπει εξίσου και από τους μαθητές των πρώτων θρανίων. Η καλλιέργεια των επικοινωνιακών δεξιοτήτων, δηλαδή, μοιάζει να είναι η απάντηση σε μια σειρά νευραλγικών ερωτήσεων και, ναι, σίγουρα μπορεί να διαμορφώσουν ένα λειτουργικότερο ενήλικο κοινωνικό σύνολο.»
Τα συνοπτικά βιογραφικά των δυο συντονιστριών, εδώ: https://www.electrasocial.gr/about
Για την παρακολούθηση της εξέλιξης του προγράμματος, ακολουθείστε:
https://www.facebook.com/electrasocialcompany/ https://www.instagram.com/electrasocialcompany/
