Ο σεισμός είναι φαινόμενο το οποίο εκδηλώνεται συνήθως χωρίς σαφή προειδοποίηση, δεν μπορεί να αποτραπεί και παρά τη μικρή χρονική διάρκεια του, μπορεί να προκαλέσει μεγάλες υλικές ζημιές στις ανθρώπινες υποδομές με επακόλουθα σοβαρούς τραυματισμούς και απώλειες ανθρώπινων ζωών.
1. Κίνδυνοι που προέρχονται από τους σεισμούς
Κατά τη διάρκεια ενός σεισμού η κίνηση του εδάφους σπάνια αποτελεί άμεση αιτία θανάτων ή τραυματισμών. Τα περισσότερα ατυχήματα είναι τυχαία και προκαλούνται από:
- Καταρρεύσεις τμημάτων κτιρίων και από κομμάτια υλικών που πέφτουν (τούβλα, τοίχοι, γυψώματα, θωράκια στέγης, καπνοδόχοι, διακοσμητικά στοιχεία, πινακίδες κ.λπ)
- Σπασμένα τζάμια κυρίως από ψηλά κτίρια
- Πτώση διαφόρων αντικειμένων, ανατροπές επίπλων, βιβλιοθηκών κ.λ.π.
- Πτώσεις στύλων και ηλεκτροφόρων καλωδίων
- Πυρκαγιές που προκαλούνται από βραχυκυκλώματα, σπασμένες γραμμές καυσίμου αερίου κ.λπ.
- Κατολισθήσεις χωμάτων και βράχων
- Θαλάσσια κύματα που πιθανόν να φτάσουν στις παράκτιες περιοχές αρκετή ώρα μετά το σεισμό και κυρίως από πράξεις ανθρώπων που δημιουργεί ο ΠΑΝΙΚΟΣ.
2. Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τους κινδύνους από τους σεισμούς
Υπάρχουν πολλές ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τους κινδύνους από τους σεισμούς. Οι ενέργειες αυτές αναλύονται στη συνέχεια με αρκετή σαφήνεια.
2.1. Τι πρέπει να κάνουμε από ΤΩΡΑ:
- Πρέπει να ξέρουμε από πού και πως κλείνουν οι γενικοί διακόπτες του: Ηλεκτρικού ρεύματος, του καυσίμου αερίου και νερού ώστε μετά από σεισμό κλείνοντάς τους να προλάβουμε ή να περιορίσουμε βραχυκυκλώματα ή επικίνδυνες διαρροές.
- Πρέπει να υπάρχουν σε εμφανή θέση δίπλα ή πάνω στη συσκευή του τηλεφώνου τα χρήσιμα σε ώρα ανάγκης τηλέφωνα (Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, Αστυνομίας, ΕΚΑΒ, κ.λ.π.)
- Πρέπει να έχουμε προμηθευτεί μερικά πράγματα που είναι απαραίτητα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης (φάρμακα, φορητό ραδιόφωνο, σφυρίχτρα, φακό).
- Πρέπει να βάλουμε σε χαμηλές θέσεις τα μεγάλα και βαριά αντικείμενα και όσα μπορούν εύκολα να σπάσουν. Να στερεώσουμε γερά τα ράφια και τις βιβλιοθήκες. Να στηρίζουμε καλά τα ψηλά ή βαριά αντικείμενα ή έπιπλα. Να μη κρεμάσουμε βαριά πράγματα στους τοίχους.
- Όλοι οι μαθητές και οι γονείς τους σε συνεννόηση με τους δασκάλους, πρέπει να καθορίσουν σημεία συνάντησης μετά από μεγάλο σεισμό.
2.2. Τι πρέπει να κάνουμε ΤΗΝ ΩΡΑ του σεισμού:
- Αν βρεθούμε έξω από ένα κτίριο, μένουμε έξω. Αν βρεθούμε μέσα μένουμε μέσα. Στους σεισμούς οι περισσότεροι τραυματισμοί γίνονται την ώρα που μπαίνουμε ή βγαίνουμε από κτίρια, από τον πανικό και από γκρεμίσματα που πέφτουν.
- Αν βρεθούμε μέσα σε ένα κτίριο, στεκόμαστε μακριά από έπιπλα ή αντικείμενα που μπορούν να πέσουν. Για να προστατευτούμε από πτώσεις μπαίνουμε κάτω από ένα τραπέζι, γραφείο κ.λπ.
- Δεν βγαίνουμε στα μπαλκόνια.
- Αποφεύγουμε να μένουμε κοντά στις προσόψεις του κτιρίου και στεκόμαστε δίπλα στην πιο μεγάλη κολόνα του διαμερίσματος ή του γραφείου. Σε περίπτωση που το κλιμακοστάσιο του κτιρίου περιβάλλεται από τοιχία οπλισμένου σκυροδέματος (ΒΕΤΟΝ) στεκόμαστε κοντά σε αυτά.
- Μένουμε μακριά από τα παράθυρα γιατί κινδυνεύουμε από σπασμένα τζάμια.
- Δεν τρέχουμε προς την έξοδο βιαστικά, γιατί αν όλοι κάνουν το ίδιο θα δημιουργηθεί πανικός και πιθανόν τραυματισμοί. Δεν χρησιμοποιούμε ποτέ ασανσέρ γιατί κινδυνεύουμε να εγκλωβιστούμε σε περίπτωση που διακοπεί το ηλεκτρικό ρεύμα.
- Αν βρεθούμε έξω μένουμε μακριά από κτίρια και ηλεκτροφόρα καλώδια. Μεγάλος είναι ο κίνδυνος έξω από τις εισόδους των κτιρίων και κοντά στους εξωτερικούς τοίχους από κομμάτια υλικών που πέφτουν.
- Δεν τρέχουμε στους δρόμους, κινούμαστε ήρεμα προς ένα ανοιχτό χώρο.
- Δεν πλησιάζουμε τις ακτές. Ύστερα από ένα σφοδρό σεισμό μπορεί να δημιουργηθούν κύματα με μεγάλη ταχύτητα και ύψος.
- Αν κυκλοφορούμε με αυτοκίνητα σταματάμε σε μέρος ασφαλές και μένουμε μέσα σ’ αυτό. Αν συνεχίσουμε υπάρχει κίνδυνος να χτυπήσει το αυτοκίνητο σε πεσμένα αντικείμενα σε ηλεκτροφόρα καλώδια, σε λακκούβες κατεστραμμένων οδοστρωμάτων κ.λπ.
- Αν οι μαθητές βρεθούν μέσα σε σχολείο, πρέπει να μπουν αμέσως κάτω από τα θρανία. Έτσι είναι περισσότερο προφυλαγμένοι. Αν βγουν έξω βιαστικά και μαζικά υπάρχει κίνδυνος να σημειωθούν τραυματισμοί ανάμεσα στους μαθητές, ενώ το σχολείο μπορεί να μην πάθει ζημιά. Μετά το σεισμό θα βγουν ήρεμα και κανονικά.
2.3 Τι πρέπει να κάνουμε μετά το σεισμό:
- Εξετάζουμε προσεκτικά τις παροχές του ηλεκτρικού ρεύματος, του καυσίμου αερίου και του νερού.Αν παρατηρήσουμε βλάβη κλείνουμε τους κεντρικούς διακόπτες.
- Αν κάπου πιάσει φωτιά την σβήνουμε αμέσως.
- Ψάχνουμε για τραυματισμένους.
- Δεν δοκιμάζουμε να μετακινήσουμε βαριά τραυματισμένα άτομα, παρά μόνο αν βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο να τραυματιστούν περισσότερο.
- Δεν αγγίζουμε ηλεκτροφόρα καλώδια πεσμένα στο έδαφος, ούτε τα αντικείμενα που ακουμπούν τα καλώδια, υπάρχει κίνδυνος ηλεκτροπληξίας.
- Καθαρίζουμε αμέσως τα υπάρχοντα σπασμένα μπουκάλια από φάρμακα και επικίνδυνα χημικά προϊόντα.
- Δεν χρησιμοποιούμε το τηλέφωνό μας παρά μόνο για νοσοκομειακή βοήθεια.
- Ανοίγουμε το ραδιόφωνό μας και ακούμε τις ειδήσεις για οδηγίες και πληροφορίες.
- Μετά από ένα ισχυρό σεισμό ακολουθούν και μετασεισμοί, που πολλές φορές είναι αρκετά δυνατοί και μπορούν να προξενήσουν ζημιές. Γι αυτό μένουμε μακριά από κτίρια που έχουν πάθει βλάβες ή αν είναι απαραίτητο να μπούμε μέσα σ’ αυτά δεν μένουμε πολλή ώρα. Οι μετασεισμοί μπορεί να προξενήσουν μεγαλύτερες βλάβες ή και την κατάρρευσή τους.
2.4 Η προσωπική μας συμπεριφορά σε περίπτωση σεισμού:
- Οι ώρες που ακολουθούν ύστερα από ένα βλαβερό σεισμό είναι πολύ κρίσιμες. Είναι οι ώρες που απαιτούν ψυχραιμία, θάρρος και περίσκεψη.
- Πρέπει να κρατηθούμε ήρεμοι. Ο πανικός δημιουργεί θύματα. Σκεφτόμαστε όλες τις συνέπειες που μπορεί να έχει κάθε ενέργειά μας.
- Μετά από σεισμό ακολουθούμε πιστά τις οδηγίες των αρχών και των κρατικών μέσων ενημέρωσης.
- Δε δίνουμε πίστη σε φημολογίες και δεν τις διαδίδουμε. Συχνά δημιουργείται σύγχυση και πανικός.
- Ανταποκρινόμαστε στις εκκλήσεις για εθελοντική βοήθεια, αλλά δεν πηγαίνουμε στις σεισμόπληκτες περιοχές χωρίς να μας το ζητήσουν.
- Είναι αναγκαίο να συνεργαζόμαστε με τους υπεύθυνους για την ασφάλεια του κοινού.
- Είναι απαραίτητο να συνεργαζόμαστε μεταξύ μας για να προλάβουμε πυρκαγιές και για να βοηθήσουμε τραυματισμένους, ηλικιωμένους, αρρώστους και παιδιά.
Δεν ξεχνάμε ποτέ ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να προστατευτούμε σε περίπτωση ισχυρού σεισμού είναι να είμαστε ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΜΕΝΟΙ και ΚΑΤΑΤΟΠΙΣΜΕΝΟΙ.
