Bizans dönemi, kuşkusuz Selanik’in adını tarihe altın harflerle yazdırmıştır. Kentin inişli çıkışlı tarihi, kent surları üzerinde bulunan ve günümüze kadar ulaşabilen yazıtlarına yansımıştır. Etrafını çeviren surlar ve tarihi anıtlarıyla Selanik’e bir Bizans Açık Hava Müzesi demek, hiç de yanlış olmaz.

7. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar olan dönemde Selanik’in, Bizans İmparatorluğu’nun Batı, Araplar, Slavlar ve Bulgarlarla mücadele ve İkonoklazm ile yaşadığı sorunlar ve dönemin tarihi gelişmelerinin her evresinde başrol oynamış olması, devlet yapısında sahip olduğu büyük önem ve yeri açıkça ortaya serer.

Kent, Bizans’ın ideolojik, politik ve dini etkisinin yayılmasında, Balkanlar’a açılan kapısıydı. Slavların Bizans tarafından Hristiyanlaştırılmaları sadece o döneme değil, daha sonraki yüzyıllara da damgasını vuran önemli bir olaydır. Slavlara alfabe oluşturma kutsal misyonunu üstlenen Aziz Kiril ve kardeşi Metodius da, Selaniklidir.

1185 yılında Selanik’in Normanlar tarafından fethi ve sonrasında da 1204 yılında yirmi yıllığına Latinler tarafından ele geçirilmesi, kültürel gelişmeleri geçici olarak yavaşlatsa da durdurmayı başaramamıştır. Komnenoslar döneminde gelişen sanat ve edebiyat, Paleologlar döneminde zirveye ulaşır. Antik metinlerin araştırılmasıyla klasik Yunan eğitim sistemine geçiş, hümanizm unsurlarını ortaya çıkararak, dönemin edebiyat ve sanat alanlarında Paleolog tarzı bir rönesansı beraberinde getirir. Fakat diğer yandan İsihazm kavgaları ve Zealotlar hareketi gibi ciddi dini ve toplumsal sorunlar, kenti önemli ölçüde sarsar.

Bizans’ın metropolü Selanik’ten günümüze oldukça fazla sayıda dini eser ulaşmıştır. Kentin her bir köşesinde Bizans veya Bizans sonrası dönemlere ait tarihi eserlere rastlamak mümkün. İnişli çıkışlı gidişatıyla Bizans İmparatorluğu’nda ikinci başkent görevi gören ve daha sonra Osmanlı döneminde Balkanlar’ın merkezi haline gelen Selanik’in bambaşka zamanlardan kalma anıtları, kentin çeşitli köşelerini süsler. Selanik, özellikle parlak dini geçmişine ait eserlerin günümüze kadar ulaşması konusunda şanslıydı.