Διεθνές Συμπόσιο : Η Θεσσαλονίκη των Μαρτύρων και η Αγία Ματρώνα

Η περίοδος των διωγμών στη ρωμαϊκή Θεσσαλονίκη χαρακτηρίζεται, ως γνωστόν, από την περιοδική έξαρση των συλλήψεων Θεσσαλονικέων χριστιανών και το μαρτυρικό θάνατο των περισσοτέρων εξ αυτών. Αποκορύφωμα αυτής της οδυνηρής καταστάσεως που κυριολεκτικά «πορφύρισε» την Εκκλησία της Θεσσαλονίκης, απετέλεσε ο λεγόμενος «μεγάλος διωγμός» του Διοκλητιανού, το τέταρτο έδικτο του οποίου – θυσία στα είδωλα και βρώση ιεροθύτων – επιβεβαιώνεται, με βάση τις υπάρχουσες πηγές, στη Θεσσαλονίκη το Φεβρουάριο του 304. Στις βυζαντινές πηγές η Θεσσαλονίκη χαρακτηρίζεται ως «μαρτυροπλούτιστος» και «μαρτυροφύλακτος», ενώ στα εγκώμια της πόλεως προστίθεται ότι μπορεί να καυχάται διότι «μαρτύρων και οσίων τροφός ουκ ολίγων εδείχθη». Πέρα από τις συναξαριακές καταγραφές στις μεγάλες Συναξαριακές και Mηνολογιακές συλλογές της βυζαντινῆς περιόδου, η μαρτυρική γραμματεία της Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει κείμενα όπως τα Μαρτύρια των αγίων Δημητρίου, Αγάπης, Ειρήνης και Xιονίας, Αλεξάνδρου του εν Θεσσαλονίκῃ, Ανυσίας, Θεοδούλου και Αγαθόποδος, Mατρώνης, Δομνίνου, καθώς και των Aιγυπτίων μαρτύρων Παύλου, Bήλωνος, Θέωνος, Ήρωνος και των συν αυτοίς. Αλλά και στη νεότερη έρευνα η Θεσσαλονίκη έχει χαρακτηριστεί ως ἡ πόληέωνος, Ήρωνος και των συν αυτοίς. Αλλά και στη νεότερη έρευνα η Θεσσαλονίκη έχει χαρακτηριστεί ως ἡ πόλη στην οποία «παραδίδεται ο μεγαλύτερος αριθμός μαρτύρων τους πρώτους αιώνες της εξάπλωσης του Χριστιανισμού» . Tη διαπίστωση αυτή έρχεται να επιβεβαιώσει η μαρτυρία των αρχαίων δυτικών και ανατολικών Mαρτυρολογίων, κύριων πηγών της έρευνας περί της τιμής των αγίων μιας τοπικής Εκκλησίας κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Από την έρευνα στα ανωτέρω αρχαία Mαρτυρολόγια προκύπτει ένας σημαντικός αριθμός – περίτου πενήντα – Θεσσαλονικέων μαρτύρων, εκ των οποίων άλλοι καθίστανται γνωστοί και από τις βυζαντινές, συναξαριακές και μηνολογιακές κυρίως, πηγές, ενώ άλλοι είναι παντελώς άγνωστοι. Ένα διεθνές Συμπόσιο για τους μάρτυρες της Θεσσαλονίκης, με επικέντρωση στο ιστορικό, αγιολογικό και αρχαιολογικό πλαίσιο της έρευνας τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και με έμφαση στο «ταξίδι» των μαρτύρων της Θεσσαλονίκης στη Δύση μέσα από τα ιερά λείψανά τους, όπως συνέβη με την αγία Ματρώνα, θα αναδείξει για πρώτη φορά στο σύνολό της αυτή την σημαντική πτυχή για την ιστορία της Θεσσαλονίκης.

Το πρόγραμμα του συνεδρίου